-
1 πότμος
πότμος, ὁ (ΠΕΤ, πίπτω), das, was Einem zufällt, Zufall, Loos, Schickfal; gew. Unglück, bes. Todesloos, Todesgeschick, in welcher Bdtg Hom. von dem, der den Tod verhängt, bereitet, πότμον ἐφεῖναι sagt, wie Τυδεὺς μὲν καὶ τοῖσιν ἀεικέα πότμον ἐφῆκεν, Il. 4, 396; ὃς πᾶσι μνηστῆρσιν ἀεικέα πότμον ἐφήσω, Od. 19, 550; von dem, der ihn erleidet, πότμ ον ἐπισπεῖν, Il. 6, 412; auch οὐ γάρ πώ τοι μοῖρα ϑανεῖν καὶ πότμον ἐπισπεῖν, 7, 52; ἐπεί κ' Ἀχιλεὺς ϑάνατον καὶ πότμον ἐπίσπῃ, 20, 337; ὀλόμην καὶ πότμον ἐπέσπον, Od. 11, 197; ähnl. πότμον ἀναπλήσαντες, Il. 11, 263, sein Schicksal erfüllt habend, gestorben; ἑτάρων ἐρέων ἀδευκέα πότμον, Od. 10, 245, das herbe Geschick der in Schweine verwandelten Gefährten; – Pind. allgemein Loos; ὁ πότμος συγγενὴς κρίνει ἔργων πέρι, N. 5, 40; πότμος συγγενὴς ἐπέβασεν εὐαμερίας, I. 1, 39; τύχα πότμου, P. 2, 56; πότμῳ σὺν εὐδαίμονι, Ol. 2, 18; πότμον ἀμπιπλάντες ὁμοῖον, N. 10, 57; εὐϑυπορῶν, Aesch. Ag. 977; διχόφρων, Spt. 881; Soph. u. Eur., τίνα πότμον εἴληχε βίου, I. T. 913; sp. D. – [Auch die Attiker brauchen zuweilen die erste Sylbe lang, Seidl. vers. dochm. p. 106; spätere Epiker haben sie zuweilen kurz, Jacobs A. P. p. 572.]
-
2 πότμος
πότμος, ὁ, das, was einem zufällt, Zufall, Los, Schickfal; gew. Unglück, bes. Todeslos, Todesgeschick, von dem, der den Tod verhängt, bereitet; von dem, der ihn erleidet; πότμον ἀναπλήσαντες, sein Schicksal erfüllt habend, gestorben; ἑτάρων ἐρέων ἀδευκέα πότμον, das herbe Geschick der in Schweine verwandelten Gefährten; allgemein: Los -
3 παν-ά-ποτμος
παν-ά-ποτμος, ganz unglücklich; Il. 24, 255. 493; παναποτμότατος, Barbucall. 8 (IX, 425).
-
4 πολύ-ποτμος
πολύ-ποτμος, von vielen Schicksalen, Orph. H. 9, 9.
-
5 τρις-ά-ποτμος
τρις-ά-ποτμος, = τριςάϑλιος, Sp.
-
6 ταχύ-ποτμος
ταχύ-ποτμος, = ταχύμορος, von kurzem Lebensloose, bald sterbend; ἀνέρων ἐϑνος, Pind. Ol. 1, 66; Ep. ad. (App. 345); Nonn.
-
7 κακό-ποτμος
κακό-ποτμος, von bösem Geschick, unglücklich; τύχαι Aesch. Ag. 1107; Eur. Hel. 700; ὄρνις, Unglück bedeutend, Arist. H. A. 9, 17.
-
8 εὔ-ποτμος
εὔ-ποτμος, mit glücklichem Loose, glücklich, αἰών Aesch. Ag. 237; superl., Soph. frg. 146; in Prosa nur Plut., εὐποτμότερος de adul. et am. discr. 23. – Adv. εὐπότμως, VLL.
-
9 βαρύ-ποτμος
βαρύ-ποτμος, mit schwerem Geschick, unglücklich, Soph. Phil. 1085 O. C. 1458; öfter Eur., βαρυποτμώτατος Phoen. 1383; Plut. Tib. Gr. 5; im compar. Gryll. 6.
-
10 δύς-ποτμος
δύς-ποτμος, dem ein schlimmes Loos gefallen, unglücklich; Aesch. Prom. 119 u. öfter; Soph. Phil. 1105; χλιδή O. R. 886; öfter Eur.; Ar Ach. 394; D. Hal. 1, 17. – Adv., δυςπότμως, Aesch. Pers. 264; δυςποτμώτατα, Plut. Fab. 18.
-
11 νή-ποτμος
νή-ποτμος, = ἄποτμος, Hes. Th. 795, v. l.
-
12 αἰνό-ποτμος
αἰνό-ποτμος, sehr unglücklich, Orph. Arg. 1013.
-
13 ἄ-ποτμος
ἄ-ποτμος, unglücklich, elend, Hom. von Personen, Il. 24, 388 Od. 20, 140; Tragg. von Zuständen, z. B. Aesch. Pers. 272; superl. ἀποτμότατος Od. 1, 219.
-
14 ὑστερό-ποτμος
ὑστερό-ποτμος, für todt ausgegeben, gehalten und hinterdrein wiederkommend, Plut. qu. Rom. 5; vgl. Hesych.
-
15 πρό-παν
πρό-παν, verstärktes simplex, ganz und gar; Hom. u. Hes. πρόπαν ἦμαρ, den ganzen Tag lang; Il. 2, 493 auch νῆας προπάσας, die Schiffe insgesammt; πρόπασα μὲν στένει γαῖ' Ἀσιάς, Aesch. Pers. 540; οὐκ ἔδυ πρόπας δόμος, Ag. 983; χρόνος, Eum. 858; στόλος, Soph. O. R. 169; πότμος, Ant. 583; ἐῤῥέτω πρόπας δόμος, Eur. Phoen. 627.
-
16 παλίῤ-ῥοος
παλίῤ-ῥοος, zsgzgn - ῥους, zurückfluthend; ἐς γῆν δ' ἔμπαλιν κλύδων παλίῤῥους ἦγε ναῦν, Eur. I. T. 1397; hin-und zurückfließend, vom stürmisch bewegten Meere, auch von Ebbe und Fluth, auch vom Athem, Opp. Hal. 2, 398; übertr., ϑεῶν παλ. πότμος, Eur. Herc. Fur. 739; δίκα, 1157.
-
17 παίω
παίω, fut. gew. παιήσω, Ar. Nubb. 1109 Lys. 459, aor. immer ἔπαισα, aor. pass. ἐπαίσϑην, 1) schlagen, hauen; absolut, παῖε πᾶς, schlag zu, Eur. Rhes. 685; gew. c. accus., παῖε πᾶς τὸν μιαρόν, Ar. Ach. 282; παίειν τινὰ ἐς τὴν γῆν, Einen zu Boden schlagen, Her. 9, 107; παισϑεὶς ἔπαισας, Aesch. Spt. 940; ἐπαίσϑην ὡς διανταίῳ βέλει, Ch. 182; auch πότμος ἔπαισεν ἕρμα, Ag. 978; παίσαντές τε καὶ πληγέντες, von den sich wechselseitig Tödtenden, Soph. Ant. 171; τί μ' οὐκ ἀνταίαν ἔπαισέν τις; warum gab mir keiner den Todesstoß? 1294; u. von schwerem Unglück, εἰ δ' ἐμῷ κάρᾳ ϑεὸς μέγα βάρος μ' ἔχων ἔπαισεν, Ant. 1260; τόδ' εἰ στέρνον παίειν προϑυμῇ, παῖσον; Ar. παίειν εἰς τὴν γαστέρα, Nubb. 541; παιόμενος, Plat. Legg. IX, 872 c; μαχαίρᾳ, λόγχῃ, Xen. An. 5, 9, 5. 8, 16; ὀλίγας, sc. πληγάς, 5, 8, 12; auch von Wurfgeschossen, 1, 8, 26, vgl. mit D. Sic. 14, 23 u. Plut. Artax. 11; med. ἐπαίσατο τὸν μηρόν, Xen. Cyr. 7, 3, 6. – Vom Beischlaf, Ar. Pax 839, bei dem παίειν ἐφ' ἁλὶ τὴν μάδδαν, Ach. 800, das hastige Essen (vulgär »hineinschlagen«) bedeutet. – 2) intransit., hinschlagen, anschlagen, λίϑοι φερόμενοι παίοντες πρὸς τὰς πέτρας διεσφενδονῶντο, Xen. An. 4, 2, 2; u. übertr., ϑολεροὶ δὲ λόγοι παίουσ' εἰκῆ στυγνῆς πρὸς κύμασιν ἄτης, Aesch. Prom. 887.
-
18 συγ-γενής
συγ-γενής, ές, mitgeboren, angeboren, ὀφϑαλμός, Pind. P. 5, 16; πότμος, N. 5, 40 I. 1, 40, ἦϑος, Ol. 13, 13; τὸ συγγενές, N. 6, 8 P. 10, 12, παυροῖς γὰρ ἀνδρῶν ἐστι συγγενὲς τόδε, Aesch. Ag. 806; Eum. 661. – Gew. verwandt von demselben Geschlechte; συγγενέσιν παρεκοινᾶτο, Pind. P. 4, 133; Aesch. Ch. 197; φεύγουσα συγγενῆ γάμον άνεψιῶν, Prom. 857; Soph. O. R. 551. 1159; öfter het Eur., bei Thuc. u. sonst in Prosa; τσ συγγενές, die Verwandtschaft, Aesch. Prom. 39. 289, wie Soph. El. 1461 u. Eur. Heracl. 6; auch adv. συγγενῶς, Herc. Eur. 1293; übertr., ähnlich, ἔστιν οὖν ἀδελφὸς αὐτῷ το ὺς τρόπους οὐ συγγενής, Ar. Equ. 1277; u. mit der bei ὅμοιος bemerkten Kürze, ὡς ξυγγενὴς ὁ κύσϑ ος αὐτῆς ϑατέρᾳ für τῷ τῆς ἑτέρας κ ύσϑῳ, Ach. 754; τούτῳ συγγενέστερον καὶ ὁμοιότερον, Plat. Phil. 22 d; Phaed. 79 b; Folgde. – Am persischen, ewse war συγγενής ein Ehrentitel, den der König anagezeichneten Mäinern ertheilte, Xen. Cyl. 1, 4, 27.
-
19 συν-ήθης
συν-ήθης, ες, gen. εος, zsgzgn ους, gen. plur. συνηϑέων, zsgzgn συνήϑων, zusammenwohnend, zusammenlebend, daher an einander gewöhnt, συνήϑεες ἀλλήλοισιν, Hes. Th. 230; gewohnt, τί τοι σύνηϑες ὀρϑώσει μ' ἔϑος, Soph. Phil. 882; ὁ ξυνήϑης πότμος πατρός, Trach. 88; σύνηϑες αἰεὶ ταῠτα βαστάζειν ἐμοί, Eur. Alc. 41; πρὶν ἱκανῶς συνήϑης γενέσϑαι τῷ παρόντι σκότῳ, bevor man sich gewöhnt hat, Plat. Rep. VII, 518 d; ᾐα ἐπὶ τὰς συνήϑεις διατριβάς, Charm. 153 a, u. öfter, wie Folgde; πότους συνήϑεις παραιτεῖ. σϑαι, Plut. Them. 3; τὸ ξύνηϑες, = συνήϑεια, Thuc. 6, 55 u. öfter; c. inf., Pol. 1, 74, 9; der Vertraute, Bekannte, πρὸς τοὺς συνήϑεις τε καὶ γνωρίμους, Plat. Rep. II, 375 e; Lach. 188 a u. sonst; Xen. Cyr. 2, 3, 7; Pol. u. Sp., wie Luc. u. Plut.
-
20 ΓΡΑ 'Φω
ΓΡΑ 'Φω, ritzen, eingraben, schreiben, malen; pass. aor. u. fut. γραφῆναι, γραφήσεται, Plat. Phaedr. 271 b; Sp. ἐγράφϑην, auch γεγράφηκα; perf. pass. ἐγραμμένοι steht Inscr. 11, κατὰ δ' ἔγραπται Opp. Cyn. 3, 2, 74. – Hom. zweimal, in der ursprünglichen Bedeutung, = ritzen, eingraben: Iliad. 17, 599 βλῆτο γὰρ ὦμον δουρί, ἄκρον ἐπιλίγδην· γράψεν δέ οἱ ὀστέον ἄχρις αἰχμὴ Πουλυδάμαντος; 6, 169 πέμπε δέ μιν Λυκίηνδε, πόρεν δ' ὅ γε σήματα λυγρά, γράψας ἐν πίνακι πτυκτῷ ϑυμοφϑόρα πολλά, δεῖξαι δ' ἠνώγειν ᾧ πενϑερῷ, ὄφρ' ἀπόλοιτο, vgl. vs. 176 sqq καὶ τότε μιν ἐρέεινε καὶ ᾔτεε σῆμα ἰδέσϑαι, ὅ ττί ῥά οἱ γαμβροῖο πάρα Προίτοιο φέροιτο. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ σῆμα κακὸν παρεδέξατο γαμβροῠ. κτἑ. In dieser Stelle ist nicht von Buchstabenschrift die Rede, sondern vom Einritzen gewisser Symbole und Zeichen, welche bildlich andeuteten, der Ueberbringer solle sterben. Es giebt im Homer noch eine ähnliche Stelle, an welcher das composit. ἐπιγράφω ganz in demselben Sinne gebraucht wird, wie Iliad. 6, 169 das simpl. γράφω, nämlich Iliad. 7, 187, wo der Zusammenhang noch deutlicher als 6, 169 zeigt, daß keine Allen gemeinsame Buchstabenschrift erwähnt werde, sondern bloß ein Symbol, ein Zeichen; nämlich nur derjenige selbst versteht es, welcher es einritzte. Beide Stellen, an denen, wenn auch keine Buchstabenschrift, doch eine Vorstufe derselben erwähnt wird, Hiad. 6, 169 und 7, 187, gehören zu Lachmanns sechstem Liede; ein Umstand, den Lachmann selber in den Betrachtungen über Homers Ilias S. 22 bei der Abgränzung dieses seines sechsten Liedes nicht erwähnt, an den er auch bei seiner Untersuchung, nach mündlichen Mittheilungen, nicht gedacht hat, den er aber, als man ihn von anderer Seite mündlich auf denselben hinwies, als sehr wichtig und als einen neuen Beweis der ursprünglichen Zusammengehörigkeit beider Bücher 6. u. 7. ansah. Sofort aber verwahrte er sich, u. mit vollem Rechte, gegen die Ansicht, als ob aus dem γράφειν des sechsten Liedes geschlossen werden könne, daß dies Lied junger als irgend ein anderer Theil der Homerischen Dichtungen sei. Es sei eben nur ein anderer Dichter. Ueber die ganze vielbesprochene Angelegenheit s. Wolf. Prolegg. p. 40–94 Lehrs. Aristarch. p. 103. 348 Sengebusch Homer. dissert. 2 p. 41 sqq. Die Thatsache, daß im Homer von Buchstabenschrift nicht die Rede sei, hat schon Aristarch festgestellt, dessen Metalepsis ξέειν ist: s. Schell. Aristonic. Iliad. 6, 169. 176. 7, 175. 187. Vgl. außer ἐπιγράφω noch ἐπιγράβδην Iliad. 21, 166 und γραπτύς Odyss. 24, 229. – Homerisch redet Poll. 9, 83 εἴτε Φείδων πρῶτος ὁ Ἀργεῖοςἔγραψε νόμισμα, εἴτε Δημοδίκη ἡ Κυμαία κτἡ., vgl. 84 εἰ Μιτυληναῖοι μὲν Σαπφὼ τῷ νομίσματι ἐνεχάραττον, Χῖοι δὲ Ὅμηρον, Ἰασεῖς δὲ παῖδα δελφῖνι ἐποχούμενον, Δαρδανεῖς δὲ ἀλεκτρυόνων μάχην κτἡ. Gewöhnlich aber heißt γράφειν nach Homer schreiben oder malen; Linien, Figuren, Buchstaben mit dem Griffel oder Pinsel machen, schreiben, malen, von Her. u. Pind. an überall; ἐς διφϑέρας, εἰς σκῠλα, Her. 5, 58; Eur. Phoen. 574 u. A.; γράμματα ἐν φλοίῳ γεγράψεται Theocr. 18, 47; εἰς στήλην Dem. 9, 41; sprichw. εἰς ὕδωρ γρ., von Dingen, die keinen Erfolg haben, B. A. 55; vgl. Paroem. Plut. 5; ἐν ὕδατι Plat. Phaedr. 276 c; καϑ' ὕδατος Luc. Catapl. 21; kom. εἰς οἶνον γρ. Xenarch. Ath. X, 441 e; ἐς τὰ ἱερὰ γράψαντα ἀναϑεῖναι Plat. Legg. XII, 943 c; vgl. Pind. Ol. 3, 30 u. Plat. Charm. 165 a; ἐν χρυσῷ πίνακι Critia. 620 c; εἰκόνας Phil. 39 b; ἢ πλάττειν Soph. 235 e; τὰ ζῷα γράφειν Gorg. 453 c, woher ζωγραφεῖν; ἀνδριάντας, bemalen, Rep. IV, 420 e; – ein Buch, einen Brief schreiben, πρός τινα, περί τινος; τί, etwas beschreiben, νόμους, Gesetze vorschreiben, geben, vom Gesetzgeber; auch ohne νόμους, z. B. παρὰ τὰ γραφέντα δρᾶν Plat. Polit. 295 d u. öfter; τὰ γεγραμμένα, = νόμοι, Dem. 58, 24; vgl. πότμος ἔγραψε, das Schicksal bestimmte, Pind. N. 6, 5; dah. ζημίαν, κληρονόμον, ἐπίτροπον, fest-, einsetzen, Plat. Legg. VII, 790 a XI, 923 e 924 a; – γνώμην, eine Meinung aufschreiben, um sie genehmigen zu lassen, ἐς τὸν δῆμον Plut. Arist. 3; ebenso νόμον, ψήφισμα, Xen. Hell. 1, 7, 37 Mem. 1, 2, 42; oft bei Oratt.; πόλεμον, εἰρήνην, πρεσβείαν, darauf antragen, Dem. 10, 55. 19, 55, u. öfter bei Rednern; c. acc. c. inf., ἔγραψεν ἐξιέναι βοηϑήσοντας Ἀϑηναίους, daß sie ausziehen sollten, Dinarch. 1, 39. – Med., sich etwas aufschreiben, Her. 2, 82, sich etwas malen lassen, 4, 88; vgl. Plut. Mar. 40; γράφου δὲ φρενῶν εἴσω Soph. Phil. 1325; vgl. Pind. Ol. 11, 3; νόμους, sich Gesetze geben lassen, vom Volke; ὑπομνήματα Plat. Theaet. 142 e; vgl. Critia. 113 a; sich seinen Namen aufschreibenlassen, Legg. VIII, 850 b; zu einer Klasse rechnen, ἕνα τῶν μαϑητῶν καὶ ἐμὲ γράφου Crat. 428 b; so auch akt., ἐμὲ γράφε τῶν ἱππεύειν ἐπιϑυμούντων Xen. Cyr. 4, 3, 21; οὐ Κρέοντος προστάτου γεγράψομαι, als Klient des Kreon, Soph. O. R. 411; – πρόςοδον γράψασϑαι πρὸς τὴν βουλήν, schriftlich um Erlaubniß bitten, in den Senat zu kommen, Dem. 24, 48; συγγραφὴν γράψασϑαι, einen Vertrag aufsetzen, 56, 6. – In attischer Gerichtssprache, γράφεσϑαί τινά τινος, Einen eines Staatsverbrechens wegen anklagen, z. B. παρανοίας, ἀστρατείας, παρανόμων u. ä., Plat. u. Oratt.; τὴν τῆς παρανοίας γράφεσϑαι δίκην od. γραφήν Plat. Legg. XI, 929 d e; γραφήν σέ τις γέγραπται Euthyphr. 2 a; c. partic., ὡς καινοὺς ποιοῠντα ϑεοὺς ἐγράψατο 3 b; – γράφεσϑαι ψήφισμα, δωρεάν, gegen einen Volksbeschluß, ein Geschenk, als gesetzwidrig, Klage erheben, Dem. 20, 146; seltener c. acc. c. inf., Ar. Pax 107 Vesp. 894, der es Av. 1053 auch im act. in dieser Bdtg braucht, was die Atticisten verwerfen; vgl. noch Antiphan. Ath. II, 66 c στρεβλοῠν γράφουσι τοῠτον ὡς κατάσκοπον, eigtl. sie tragen darauf an; pass., εἴ σοι γράφοιτό τις δίκη Nubb. 758; ἡ γραφεῖσα δίκη Plat. Legg. XII, 956 c; γραφεὶς τὸν ἀγῶνα τοῠτον ἀπέφυγον Dem. 18, 103; τὸ γεγραμμένον, die streitige Geldsumme, um die Einer verklagt ist, Dem. 24, 83; τὰ γεγραμμένα, die Klagepunkte, 18, 56; Lycurg. 5.
См. также в других словарях:
πότμος — that which befalls one masc nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμος — ὁ, Α (ποιητ. τ.) 1. καθετί που συμβαίνει τυχαία σε κάποιον 2. μοίρα, τύχη, συνήθως κακή 3. θάνατος που καθορίζεται από το πεπρωμένο, μοιραίος θάνατος («ὀλόμην καὶ πότμον ἐπέσπον», Ομ. Οδ.) 4. ως κύριο όν. Πότμος η Μοίρα («ὁ μέγας Πότμος», Πίνδ.)… … Dictionary of Greek
πότμοι — πότμος that which befalls one masc nom/voc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμοιν — πότμος that which befalls one masc gen/dat dual … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμοιο — πότμος that which befalls one masc gen sg (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμον — πότμος that which befalls one masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμου — πότμος that which befalls one masc gen sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμων — πότμος that which befalls one masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πότμῳ — πότμος that which befalls one masc dat sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
κακόποτμος — κακόποτμος, ον (Α) κακότυχος, δυστυχής («ἐμὲ κακόποτμον», Ευρ.). επίρρ... κακοπότμως (Μ) με δυστυχία, κακότυχα. [ΕΤΥΜΟΛ. < κακ(ο) * + ποτμος (< πότμος), πρβλ. βαρύ ποτμος, υστερό ποτμος] … Dictionary of Greek
νήποτμος — νήποτμος, ον (Α) άτυχος, κακότυχος. [ΕΤΥΜΟΛ. < στερ. πρόθημα νή * + πότμος «πεπρωμένο» (πρβλ. ά ποτμος, δυσ πότμος)] … Dictionary of Greek